Ewangelia Łukasza, 8

1. Następnie wędrował przez miasta i wsie, nauczając i głosząc Ewangelię o królestwie Bożym. A było z Nim Dwunastu

1. et factum est deinceps et ipse iter faciebat per civitatem et castellum prædicans et evangelizans regnum Dei et duodecim cum illo

2. oraz kilka kobiet, które uwolnił od złych duchów i od słabości: Maria, zwana Magdaleną, którą opuściło siedem złych duchów;

2. et mulieres aliquæ quæ erant curatæ ab spiritibus malignis et infirmitatibus Maria quæ vocatur Magdalene de qua dæmonia septem exierant

3. Joanna, żona Chuzy, zarządcy u Heroda; Zuzanna i wiele innych, które im usługiwały ze swego mienia.

3. et Johanna uxor Chuza procuratoris Herodis et Susanna et aliæ multæ quæ ministrabant eis de facultatibus suis

4. Gdy zebrał się wielki tłum i z miast przychodzili do Niego, rzekł w przypowieściach:

4. cum autem turba plurima conveniret et de civitatibus properarent ad eum dixit per similitudinem

5. Siewca wyszedł siać ziarno. A gdy siał, jedno padło na drogę i zostało podeptane, a ptaki powietrzne wydziobały je.

5. exiit qui seminat seminare semen suum et dum seminat aliud cecidit secus viam et conculcatum est et volucres cæli comederunt illud

6. Inne padło na skałę i gdy wzeszło, uschło, bo nie miało wilgoci.

6. et aliud cecidit supra petram et natum aruit quia non habebat humorem

7. Inne znowu padło między ciernie, a ciernie razem z nim wyrosły i zagłuszyły je.

7. et aliud cecidit inter spinas et simul exortæ spinæ suffocaverunt illud

8. Inne w końcu padło na ziemię żyzną i gdy wzrosło, wydało plon stokrotny. Przy tych słowach wołał: Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha!

8. et aliud cecidit in terram bonam et ortum fecit fructum centuplum hæc dicens clamabat qui habet aures audiendi audiat

9. Wtedy pytali Go Jego uczniowie, co oznacza ta przypowieść.

9. interrogabant autem eum discipuli ejus quæ esset hæc parabola

10. On rzekł: Wam dano poznać tajemnice królestwa Bożego, innym zaś w przypowieściach, aby patrząc nie widzieli i słuchając nie rozumieli.

10. quibus ipse dixit vobis datum est nosse mysterium regni Dei ceteris autem in parabolis ut videntes non videant et audientes non intellegant

11. Takie jest znaczenie przypowieści: Ziarnem jest słowo Boże.

11. est autem hæc parabola semen est verbum Dei

12. Tymi na drodze są ci, którzy słuchają słowa; potem przychodzi diabeł i zabiera słowo z ich serca, żeby nie uwierzyli i nie byli zbawieni.

12. qui autem secus viam sunt qui audiunt deinde venit diabolus et tollit verbum de corde eorum ne credentes salvi fiant

13. Na skałę pada u tych, którzy, gdy usłyszą, z radością przyjmują słowo, lecz nie mają korzenia: wierzą do czasu, a chwili pokusy odstępują.

13. nam qui supra petram qui cum audierint cum gaudio suscipiunt verbum et hii radices non habent qui ad tempus credunt et in tempore temptationis recedunt

14. To, co padło między ciernie, oznacza tych, którzy słuchają słowa, lecz potem odchodzą i przez troski, bogactwa i przyjemności życia bywają zagłuszeni i nie wydają owocu.

14. quod autem in spinis cecidit hii sunt qui audierunt et a sollicitudinibus et divitiis et voluptatibus vitæ euntes suffocantur et non referunt fructum

15. W końcu ziarno w żyznej ziemi oznacza tych, którzy wysłuchawszy słowa sercem szlachetnym i dobrym, zatrzymują je i wydają owoc przez swą wytrwałość.

15. quod autem in bonam terram hii sunt qui in corde bono et optimo audientes verbum retinent et fructum adferunt in patientia

16. Nikt nie zapala lampy i nie przykrywa jej garncem ani nie stawia pod łóżkiem; lecz stawia na świeczniku, aby widzieli światło ci, którzy wchodzą.

16. nemo autem lucernam accendens operit eam vaso aut subtus lectum ponit sed supra candelabrum ponit ut intrantes videant lumen

17. Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało być ujawnione, ani nic tajemnego, co by nie było poznane i na jaw nie wyszło.

17. non enim est occultum quod non manifestetur nec absconditum quod non cognoscatur et in palam veniat

18. Uważajcie więc, jak słuchacie. Bo kto ma, temu będzie dane; a kto nie ma, temu zabiorą i to, co mu się wydaje, że ma.

18. videte ergo quomodo auditis qui enim habet dabitur illi et quicumque non habet etiam quod putat se habere auferetur ab illo

19. Wtedy przyszli do Niego Jego Matka i bracia, lecz nie mogli dostać się do Niego z powodu tłumu.

19. venerunt autem ad illum mater et fratres ejus et non poterant adire ad eum præ turba

20. Oznajmiono Mu: Twoja Matka i bracia stoją na dworze i chcą się widzieć z Tobą.

20. et nuntiatum est illi mater tua et fratres tui stant foris volentes te videre

21. Lecz On im odpowiedział: Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je.

21. qui respondens dixit ad eos mater mea et fratres mei hii sunt qui verbum Dei audiunt et faciunt

22. Pewnego dnia wsiadł ze swymi uczniami do łodzi i rzekł do nich: Przeprawmy się na drugą stronę jeziora! I odbili od brzegu.

22. factum est autem in una dierum et ipse ascendit in naviculam et discipuli ejus et ait ad illos transfretemus trans stagnum et ascenderunt

23. A gdy płynęli, zasnął. Wtedy spadł gwałtowny wicher na jezioro, tak że fale ich zalewały i byli w niebezpieczeństwie.

23. navigantibus autem illis obdormiit et descendit procella venti in stagnum et conplebantur et periclitabantur

24. Przystąpili więc do Niego i obudzili Go, wołając: Mistrzu, Mistrzu, giniemy! Lecz On wstał, rozkazał wichrowi i wzburzonej fali: uspokoiły się i nastał cisza.

24. accedentes autem suscitaverunt eum dicentes præceptor perimus at ille surgens increpavit ventum et tempestatem aquæ et cessavit et facta est tranquillitas

25. A do nich rzekł: Gdzie jest wasza wiara? Oni zaś przestraszeni i pełni podziwu mówili nawzajem do siebie: Kim właściwie On jest, że nawet wichrom i wodzie rozkazuje, a są Mu posłuszne.

25. dixit autem illis ubi est fides vestra qui timentes mirati sunt dicentes ad invicem quis putas hic est quia et ventis imperat et mari et obœdiunt ei

26. I przypłynęli do kraju Gergezeńczyków, który leży naprzeciw Galilei.

26. enavigaverunt autem ad regionem Gerasenorum quæ est contra Galilæam

27. Gdy wyszedł na ląd, wybiegł Mu naprzeciw pewien człowiek, który był opętany przez złe duchy. Już od dłuższego czasu nie nosił ubrania i nie mieszkał w domu, lecz w grobach.

27. et cum egressus esset ad terram occurrit illi vir quidam qui habebat dæmonium jam temporibus multis et vestimento non induebatur neque in domo manebat sed in monumentis

28. Gdy ujrzał Jezusa, z krzykiem upadł przed Nim i zawołał: Czego chcesz ode mnie, Jezusie, Synu Boga Najwyższego? Błagam Cię, nie dręcz mnie!

28. is ut vidit Jesum procidit ante illum et exclamans voce magna dixit quid mihi et tibi est Jesu Fili Dei altissimi obsecro te ne me torqueas

29. Rozkazywał bowiem duchowi nieczystemu, by wyszedł z tego człowieka. Bo już wiele razy porywał go, a choć wiązano go łańcuchami i trzymano w pętach, on rwał więzy, a zły duch pędził go na miejsca pustynne.

29. præcipiebat enim spiritui inmundo ut exiret ab homine multis enim temporibus arripiebat illum et vinciebatur catenis et conpedibus custoditus et ruptis vinculis agebatur a dæmonio in deserta

30. A Jezus zapytał go: Jak ci na imię? On odpowiedział: Legion, bo wiele złych duchów weszło w niego.

30. interrogavit autem illum Jesus dicens quod tibi nomen est at ille dixit Legio quia intraverunt dæmonia multa in eum

31. Te prosiły Jezusa, żeby im nie kazał odejść do Czeluści.

31. et rogabant illum ne imperaret illis ut in abyssum irent

32. A była tam duża trzoda świń, pasących się na górze. Prosiły Go więc [złe duchy], żeby im pozwolił wejść w nie. I pozwolił im.

32. erat autem ibi grex porcorum multorum pascentium in monte et rogabant eum ut permitteret eos in illos ingredi et permisit illos

33. Wtedy złe duchy wyszły z człowieka i weszły w świnie, a trzoda ruszyła pędem po urwistym zboczu do jeziora i utonęła.

33. exierunt ergo dæmonia ab homine et intraverunt in porcos et impetu abiit grex per præceps in stagnum et suffocatus est

34. Na widok tego, co zaszło, pasterze uciekli i rozpowiedzieli to w mieście i po zagrodach.

34. quod ut viderunt factum qui pascebant fugerunt et nuntiaverunt in civitatem et in villas

35. Ludzie wyszli zobaczyć, co się stało. Przyszli do Jezusa i zastali człowieka, z którego wyszły złe duchy, ubranego i przy zdrowych zmysłach, siedzącego u nóg Jezusa. Strach ich ogarnął.

35. exierunt autem videre quod factum est et venerunt ad Jesum et invenerunt hominem sedentem a quo dæmonia exierant vestitum ac sana mente ad pedes ejus et timuerunt

36. A ci, którzy wiedzieli, opowiedzieli im, w jaki sposób opętany został uzdrowiony.

36. nuntiaverunt autem illis et qui viderant quomodo sanus factus esset a Legione

37. Wtedy cała ludność okoliczna Gergezeńczyków prosiła Go, żeby odszedł od nich, ponieważ wielkim strachem byli przejęci. On więc wsiadł do łodzi i odpłynął z powrotem.

37. et rogaverunt illum omnis multitudo regionis Gerasenorum ut discederet ab ipsis quia timore magno tenebantur ipse autem ascendens navem reversus est

38. Człowiek zaś, z którego wyszły złe duchy, prosił Go, żeby mógł zostać przy Nim. Lecz [Jezus] odprawił go słowami:

38. et rogabat illum vir a quo dæmonia exierant ut cum eo esset dimisit autem eum Jesus dicens

39. Wracaj do domu i opowiadaj wszystko, co Bóg uczynił z tobą. Poszedł więc i głosił po całym mieście wszystko, co Jezus mu uczynił.

39. redi domum tuam et narra quanta tibi fecit Deus et abiit per universam civitatem prædicans quanta illi fecisset Jesus

40. Gdy Jezus powrócił, tłum przyjął Go z radością, bo wszyscy Go wyczekiwali.

40. factum est autem cum redisset Jesus excepit illum turba erant enim omnes expectantes eum

41. A oto przyszedł człowiek, imieniem Jair, który był przełożonym synagogi. Upadł Jezusowi do nóg i prosił Go, żeby zaszedł do jego domu.

41. et ecce venit vir cui nomen Jairus et ipse princeps synagogæ erat et cecidit ad pedes Jesu rogans eum ut intraret in domum ejus

42. Miał bowiem córkę jedynaczkę, liczącą około dwunastu lat, która była bliska śmierci. Gdy Jezus tam szedł, tłumy napierały na Niego.

42. quia filia unica erat illi fere annorum duodecim et hæc moriebatur et contigit dum iret a turbis conprimebatur

43. A pewna kobieta od dwunastu lat cierpiała na upływ krwi; całe swe mienie wydała na lekarzy, a żaden nie mógł jej uleczyć.

43. et mulier quædam erat in fluxu sanguinis ab annis duodecim quæ in medicos erogaverat omnem substantiam suam nec ab ullo potuit curari

44. Podeszła z tyłu i dotknęła się frędzli Jego płaszcza, a natychmiast ustał jej upływ krwi.

44. accessit retro et tetigit fimbriam vestimenti ejus et confestim stetit fluxus sanguinis ejus

45. Lecz Jezus zapytał: Kto się Mnie dotknął? Gdy wszyscy się wypierali, Piotr powiedział: Mistrzu, to tłumy zewsząd Cię otaczają i ściskają.

45. et ait Jesus quis est qui me tetigit negantibus autem omnibus dixit Petrus et qui cum illo erant præceptor turbæ te conprimunt et adfligunt et dicis quis me tetigit

46. Lecz Jezus rzekł: Ktoś się Mnie dotknął, bo poznałem, że moc wyszła ode Mnie.

46. et dixit Jesus tetigit me aliquis nam ego novi virtutem de me exisse

47. Wtedy kobieta, widząc, że się nie ukryje, zbliżyła się drżąca i upadłszy przed Nim opowiedziała wobec całego ludu, dlaczego się Go dotknęła i jak natychmiast została uleczona.

47. videns autem mulier quia non latuit tremens venit et procidit ante pedes illius et ob quam causam tetigerit eum indicavit coram omni populo et quemadmodum confestim sanata sit

48. Jezus rzekł do niej: Córko, twoja wiara cię ocaliła, idź w pokoju!

48. at ipse dixit illi filia fides tua te salvam fecit vade in pace

49. Gdy On jeszcze mówił, przyszedł ktoś z domu przełożonego synagogi i oznajmił: Twoja córka umarła, nie trudź już Nauczyciela!

49. adhuc illo loquente venit a principe synagogæ dicens ei quia mortua est filia tua noli vexare illum

50. Lecz Jezus, słysząc to, rzekł: Nie bój się; wierz tylko, a będzie ocalona.

50. Jesus autem audito hoc verbo respondit patri puellæ noli timere crede tantum et salva erit

51. Gdy przyszedł do domu, nie pozwolił nikomu wejść z sobą, oprócz Piotra, Jakuba i Jana oraz ojca i matki dziecka.

51. et cum venisset domum non permisit intrare secum quemquam nisi Petrum et Johannem et Jacobum et patrem et matrem puellæ

52. A wszyscy płakali i żałowali jej. Lecz On rzekł: Nie płaczcie, bo nie umarła, tylko śpi.

52. flebant autem omnes et plangebant illam at ille dixit nolite flere non est mortua sed dormit

53. I wyśmiewali Go, wiedząc, że umarła.

53. et deridebant eum scientes quia mortua esset

54. On zaś ująwszy ją za rękę rzekł głośno: Dziewczynko, wstań!

54. ipse autem tenens manum ejus clamavit dicens puella surge

55. Duch jej powrócił, i zaraz wstała. Polecił też, aby jej dano jeść.

55. et reversus est spiritus ejus et surrexit continuo et jussit illi dari manducare

56. Rodzice jej osłupieli ze zdumienia, lecz On przykazał im, żeby nikomu nie mówili o tym, co się stało.

56. et stupuerunt parentes ejus quibus præcepit ne alicui dicerent quod factum erat