Ewangelia Łukasza, 12
1. Kiedy wielotysięczne tłumy zebrały się koło Niego, tak że jedni cisnęli się na drugich, zaczął mówić najpierw do swoich uczniów: Strzeżcie się kwasu, to znaczy obłudy faryzeuszów.
1. multis autem turbis circumstantibus ita ut se invicem conculcarent cœpit dicere ad discipulos suos adtendite a fermento Pharisæorum quæ est hypocrisis
2. Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie wyszło na jaw, ani nic tajemnego, co by się nie stało wiadome.
2. nihil autem opertum est quod non reveletur neque absconditum quod non sciatur
3. Dlatego wszystko, co powiedzieliście w mroku, w świetle będzie słyszane, a coście w izbie szeptali do ucha, głosić będą na dachach.
3. quoniam quæ in tenebris dixistis in lumine dicentur et quod in aurem locuti estis in cubiculis prædicabitur in tectis
4. Lecz mówię wam, przyjaciołom moim: Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, a potem nic więcej uczynić nie mogą.
4. dico autem vobis amicis meis ne terreamini ab his qui occidunt corpus et post hæc non habent amplius quod faciant
5. Pokażę wam, kogo się macie obawiać: bójcie się Tego, który po zabiciu ma moc wtrącić do piekła. Tak, mówię wam: Tego się bójcie!
5. ostendam autem vobis quem timeatis timete eum qui postquam occiderit habet potestatem mittere in gehennam ita dico vobis hunc timete
6. Czyż nie sprzedają pięciu wróbli za dwa asy? A przecież żaden z nich nie jest zapomniany w oczach Bożych.
6. nonne quinque passeres veneunt dipundio et unus ex illis non est in oblivione coram Deo
7. U was zaś nawet włosy na głowie wszystkie są policzone. Nie bójcie się: jesteście ważniejsi niż wiele wróbli.
7. sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt nolite ergo timere multis passeribus pluris estis
8. A powiadam wam: Kto się przyzna do Mnie wobec ludzi, przyzna się i Syn Człowieczy do niego wobec aniołów Bożych;
8. dico autem vobis omnis quicumque confessus fuerit in me coram hominibus et Filius hominis confitebitur in illo coram angelis Dei
9. a kto się Mnie wyprze wobec ludzi, tego wyprę się i Ja wobec aniołów Bożych.
9. qui autem negaverit me coram hominibus denegabitur coram angelis Dei
10. Każdemu, kto mówi jakieś słowo przeciw Synowi Człowieczemu, będzie przebaczone, lecz temu, kto bluźni przeciw Duchowi Świętemu, nie będzie przebaczone.
10. et omnis qui dicit verbum in Filium hominis remittetur illi ei autem qui in Spiritum Sanctum blasphemaverit non remittetur
11. Kiedy was ciągać będą do synagog, urzędów i władz, nie martwcie się, w jaki sposób albo czym macie się bronić lub co mówić,
11. cum autem inducent vos in synagogas et ad magistratus et potestates nolite solliciti esse qualiter aut quid respondeatis aut quid dicatis
12. bo Duch Święty nauczy was w tej właśnie godzinie, co należy powiedzieć.
12. Spiritus enim Sanctus docebit vos in ipsa hora quæ oporteat dicere
13. Wtedy ktoś z tłumu rzekł do Niego: Nauczycielu, powiedz mojemu bratu, żeby się podzielił ze mną spadkiem.
13. ait autem quidam ei de turba magister dic fratri meo ut dividat mecum hereditatem
14. Lecz On mu odpowiedział: Człowieku, któż Mię ustanowił sędzią albo rozjemcą nad wami?
14. at ille dixit ei homo quis me constituit judicem aut divisorem super vos
15. Powiedział też do nich: Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa [we wszystko], życie jego nie jest zależne od jego mienia.
15. dixitque ad illos videte et cavete ab omni avaritia quia non in abundantia cujusquam vita ejus est ex his quæ possidet
16. I opowiedział im przypowieść: Pewnemu zamożnemu człowiekowi dobrze obrodziło pole.
16. dixit autem similitudinem ad illos dicens hominis cujusdam divitis uberes fructus ager adtulit
17. I rozważał sam w sobie: Co tu począć? Nie mam gdzie pomieścić moich zbiorów.
17. et cogitabat intra se dicens quid faciam quod non habeo quo congregem fructus meos
18. I rzekł: Tak zrobię: zburzę moje spichlerze, a pobuduję większe i tam zgromadzę całe zboże i moje dobra.
18. et dixit hoc faciam destruam horrea mea et majora faciam et illuc congregabo omnia quæ nata sunt mihi et bona mea
19. I powiem sobie: Masz wielkie zasoby dóbr, na długie lata złożone; odpoczywaj, jedz, pij i używaj!
19. et dicam animæ meæ anima habes multa bona posita in annos plurimos requiesce comede bibe epulare
20. Lecz Bóg rzekł do niego: Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie; komu więc przypadnie to, coś przygotował?
20. dixit autem illi Deus stulte hac nocte animam tuam repetunt a te quæ autem parasti cujus erunt
21. Tak dzieje się z każdym, kto skarby gromadzi dla siebie, a nie jest bogaty przed Bogiem.
21. sic est qui sibi thesaurizat et non est in Deum dives
22. Potem rzekł do swoich uczniów: Dlatego powiadam wam: Nie troszczcie się zbytnio o życie, co macie jeść, ani o ciało, czym macie się przyodziać.
22. dixitque ad discipulos suos ideo dico vobis nolite solliciti esse animæ quid manducetis neque corpori quid vestiamini
23. życie bowiem więcej znaczy niż pokarm, a ciało więcej niż odzienie.
23. anima plus est quam esca et corpus quam vestimentum
24. Przypatrzcie się krukom: nie sieją ani żną; nie mają piwnic ani spichrzów, a Bóg je żywi. O ileż ważniejsi jesteście wy niż ptaki!
24. considerate corvos quia non seminant neque metunt quibus non est cellarium neque horreum et Deus pascit illos quanto magis vos pluris estis illis
25. Któż z was przy całej swej trosce może choćby chwilę dołożyć do wieku swego życia?
25. quis autem vestrum cogitando potest adicere ad staturam suam cubitum unum
26. Jeśli więc nawet drobnej rzeczy [uczynić] nie możecie, to czemu zbytnio troszczycie się o inne?
26. si ergo neque quod minimum est potestis quid de ceteris solliciti estis
27. Przypatrzcie się liliom, jak rosną: nie pracują i nie przędą. A powiadam wam: Nawet Salomon w całym swym przepychu nie był tak ubrany jak jedna z nich.
27. considerate lilia quomodo crescunt non laborant non nent dico autem vobis nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur sicut unum ex istis
28. Jeśli więc ziele na polu, które dziś jest, a jutro do pieca będzie wrzucone, Bóg tak przyodziewa, o ileż bardziej was, małej wiary!
28. si autem fænum quod hodie in agro est et cras in clibanum mittitur Deus sic vestit quanto magis vos pusillæ fidei
29. I wy zatem nie pytajcie, co będziecie jedli i co będziecie pili, i nie bądźcie o to niespokojni!
29. et vos nolite quærere quid manducetis aut quid bibatis et nolite in sublime tolli
30. O to wszystko bowiem zabiegają narody świata, lecz Ojciec wasz wie, że tego potrzebujecie.
30. hæc enim omnia gentes mundi quærunt Pater autem vester scit quoniam his indigetis
31. Starajcie się raczej o Jego królestwo, a te rzeczy będą wam dodane.
31. verumtamen quærite regnum Dei et hæc omnia adicientur vobis
32. Nie bój się, mała trzódko, gdyż spodobało się Ojcu waszemu dać wam królestwo.
32. nolite timere pusillus grex quia conplacuit Patri vestro dare vobis regnum
33. Sprzedajcie wasze mienie i dajcie jałmużnę! Sprawcie sobie trzosy, które nie niszczeją, skarb niewyczerpany w niebie, gdzie złodziej się nie dostaje ani mól nie niszczy.
33. vendite quæ possidetis et date elemosynam facite vobis sacculos qui non veterescunt thesaurum non deficientem in cælis quo fur non adpropiat neque tinea corrumpit
34. Bo gdzie jest skarb wasz, tam będzie i serce wasze.
34. ubi enim thesaurus vester est ibi et cor vestrum erit
35. Niech będą przepasane biodra wasze i zapalone pochodnie!
35. sint lumbi vestri præcincti et lucernæ ardentes
36. A wy [bądźcie] podobni do ludzi, oczekujących swego pana, kiedy z uczty weselnej powróci, aby mu zaraz otworzyć, gdy nadejdzie i zakołacze.
36. et vos similes hominibus expectantibus dominum suum quando revertatur a nuptiis ut cum venerit et pulsaverit confestim aperiant ei
37. Szczęśliwi owi słudzy, których pan zastanie czuwających, gdy nadejdzie. Zaprawdę, powiadam wam: Przepasze się i każe im zasiąść do stołu, a obchodząc będzie im usługiwał.
37. beati servi illi quos cum venerit dominus invenerit vigilantes amen dico vobis quod præcinget se et faciet illos discumbere et transiens ministrabit illis
38. Czy o drugiej, czy o trzeciej straży przyjd ie, szczęśliwi oni, gdy ich tak zastanie.
38. et si venerit in secunda vigilia et si in tertia vigilia venerit et ita invenerit beati sunt servi illi
39. A to rozumiejcie, że gdyby gospodarz wiedział, o której godzinie złodziej ma przyjść, nie pozwoliłby włamać się do swego domu.
39. hoc autem scitote quia si sciret pater familias qua hora fur veniret vigilaret utique et non sineret perfodiri domum suam
40. Wy też bądźcie gotowi, gdyż o godzinie, której się domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie.
40. et vos estote parati quia qua hora non putatis Filius hominis venit
41. Wtedy Piotr zapytał: Panie, czy do nas mówisz tę przypowieść, czy też do wszystkich?
41. ait autem ei Petrus Domine ad nos dicis hanc parabolam an et ad omnes
42. Pan odpowiedział: Któż jest owym rządcą wiernym i roztropnym, którego pan ustanowi nad swoją służbą, żeby na czas wydzielił jej żywność?
42. dixit autem Dominus quis putas est fidelis dispensator et prudens quem constituet dominus super familiam suam ut det illis in tempore tritici mensuram
43. Szczęśliwy ten sługa, którego pan powróciwszy zastanie przy tej czynności.
43. beatus ille servus quem cum venerit dominus invenerit ita facientem
44. Prawdziwie powiadam wam: Postawi go nad całym swoim mieniem.
44. vere dico vobis quia supra omnia quæ possidet constituet illum
45. Lecz jeśli sługa ów powie sobie w duszy: Mój pan ociąga się z powrotem, i zacznie bić sługi i służące, a przy tym jeść, pić i upijać się,
45. quod si dixerit servus ille in corde suo moram facit dominus meus venire et cœperit percutere pueros et ancillas et edere et bibere et inebriari
46. to nadejdzie pan tego sługi w dniu, kiedy się nie spodziewa, i o godzinie, której nie zna; każe go ćwiartować i z niewiernymi wyznaczy mu miejsce.
46. veniet dominus servi illius in die qua non sperat et hora qua nescit et dividet eum partemque ejus cum infidelibus ponet
47. Sługa, który zna wolę swego pana, a nic nie przygotował i nie uczynił zgodnie z jego wolą, otrzyma wielką chłostę.
47. ille autem servus qui cognovit voluntatem domini sui et non præparavit et non fecit secundum voluntatem ejus vapulabit multas
48. Ten zaś, który nie zna jego woli i uczynił coś godnego kary, otrzyma małą chłostę. Komu wiele dano, od tego wiele wymagać się będzie; a komu wiele zlecono, tym więcej od niego żądać będą.
48. qui autem non cognovit et fecit digna plagis vapulabit paucis omni autem cui multum datum est multum quæretur ab eo et cui commendaverunt multum plus petent ab eo
49. Przyszedłem rzucić ogień na ziemię i jakże bardzo pragnę, żeby on już zapłonął.
49. ignem veni mittere in terram et quid volo si accendatur
50. Chrzest mam przyjąć i jakiej doznaję udręki, aż się to stanie.
50. baptisma autem habeo baptizari et quomodo coartor usque dum perficiatur
51. Czy myślicie, że przyszedłem dać ziemi pokój? Nie, powiadam wam, lecz rozłam.
51. putatis quia pacem veni dare in terram non dico vobis sed separationem
52. Odtąd bowiem pięcioro będzie rozdwojonych w jednym domu: troje stanie przeciw dwojgu, a dwoje przeciw trojgu;
52. erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi tres in duo et duo in tres
53. ojciec przeciw synowi, a syn przeciw ojcu; matka przeciw córce, a córka przeciw matce; teściowa przeciw synowej, a synowa przeciw teściowej.
53. dividentur pater in filium et filius in patrem suum mater in filiam et filia in matrem socrus in nurum suam et nurus in socrum suam
54. Mówił także do tłumów: Gdy ujrzycie chmurę podnoszącą się na zachodzie, zaraz mówicie: Deszcze idzie. I tak bywa.
54. dicebat autem et ad turbas cum videritis nubem orientem ab occasu statim dicitis nimbus venit et ita fit
55. A gdy wiatr wieje z południa, powiadacie: Będzie upał. I bywa.
55. et cum austrum flantem dicitis quia æstus erit et fit
56. Obłudnicy, umiecie rozpoznawać wygląd ziemi i nieba, a jakże obecnego czasu nie rozpoznajecie?
56. hypocritæ faciem terræ et cæli nostis probare hoc autem tempus quomodo non probatis
57. I dlaczego sami z siebie nie rozróżniacie tego, co jest słuszne?
57. quid autem et a vobis ipsis non judicatis quod justum est
58. Gdy idziesz do urzędu ze swym przeciwnikiem, staraj się w drodze dojść z nim do zgody, by cię nie pociągnął do sędziego; a sędzia przekazałby cię dozorcy, dozorca zaś wtrąciłby cię do więzienia.
58. cum autem vadis cum adversario tuo ad principem in via da operam liberari ab illo ne forte trahat te apud judicem et judex tradat te exactori et exactor mittat te in carcerem
59. Powiadam ci, nie wyjdziesz stamtąd, póki nie oddasz ostatniego pieniążka.
59. dico tibi non exies inde donec etiam novissimum minutum reddas
