Ewangelia Mateusza, 5
1. Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę. A gdy usiadł, przystąpili do Niego Jego uczniowie.
1. videns autem turbas ascendit in montem et cum sedisset accesserunt ad eum discipuli ejus
2. Wtedy otworzył swoje usta i nauczał ich tymi słowami:
2. et aperiens os suum docebat eos dicens
3. Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie.
3. beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum cælorum
4. Błogosławieni, którzy się smucą, albowiem oni będą pocieszeni.
4. beati mites quoniam ipsi possidebunt terram
5. Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię.
5. beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur
6. Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni.
6. beati qui esuriunt et sitiunt justitiam quoniam ipsi saturabuntur
7. Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią.
7. beati misericordes quia ipsi misericordiam consequentur
8. Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą.
8. beati mundo corde quoniam ipsi Deum videbunt
9. Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi.
9. beati pacifici quoniam filii Dei vocabuntur
10. Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości, albowiem do nich należy królestwo niebieskie.
10. beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam quoniam ipsorum est regnum cælorum
11. Błogosławieni jesteście, gdy /ludzie/ wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was.
11. beati estis cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint et dixerint omne malum adversum vos mentientes propter me
12. Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie. Tak bowiem prześladowali proroków, którzy byli przed wami.
12. gaudete et exultate quoniam merces vestra copiosa est in cælis sic enim persecuti sunt prophetas qui fuerunt ante vos
13. Wy jesteście solą dla ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak, czymże ją posolić? Na nic się już nie przyda, chyba na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi.
13. vos estis sal terræ quod si sal evanuerit in quo sallietur ad nihilum valet ultra nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus
14. Wy jesteście światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze.
14. vos estis lux mundi non potest civitas abscondi supra montem posita
15. Nie zapala się też światła i nie stawia pod korcem, ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim, którzy są w domu.
15. neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio sed super candelabrum ut luceat omnibus qui in domo sunt
16. Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie.
16. sic luceat lux vestra coram hominibus ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum qui in cælis est
17. Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić.
17. nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas non veni solvere sed adimplere
18. Zaprawdę bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni.
18. amen quippe dico vobis donec transeat cælum et terra jota unum aut unus apex non præteribit a lege donec omnia fiant
19. Ktokolwiek więc zniósłby jedno z tych przykazań, choćby najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, ten będzie wielki w królestwie niebieskim.
19. qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis et docuerit sic homines minimus vocabitur in regno cælorum qui autem fecerit et docuerit hic magnus vocabitur in regno cælorum
20. Bo powiadam wam: Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie większa niż uczonych w Piśmie i faryzeuszów, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego.
20. dico enim vobis quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et Pharisæorum non intrabitis in regnum cælorum
21. Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie zabijaj; a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi.
21. audistis quia dictum est antiquis non occides qui autem occiderit reus erit judicio
22. A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi. A kto by rzekł swemu bratu: Raka, podlega Wysokiej Radzie. A kto by mu rzekł: Bezbożniku, podlega karze piekła ognistego.
22. ego autem dico vobis quia omnis qui irascitur fratri suo reus erit judicio qui autem dixerit fratri suo racha reus erit concilio qui autem dixerit fatue reus erit gehennæ ignis
23. Jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz i tam wspomnisz, że brat twój ma coś przeciw tobie,
23. si ergo offeres munus tuum ad altare et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te
24. zostaw tam dar swój przez ołtarzem, a najpierw idź i pojednaj się z bratem swoim. Potem przyjdź i dar swój ofiaruj!
24. relinque ibi munus tuum ante altare et vade prius reconciliare fratri tuo et tunc veniens offers munus tuum
25. Pogódź się ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jesteś z nim w drodze, by cię przeciwnik nie podał sędziemu, a sędzia dozorcy, i aby nie wtrącono cię do więzienia.
25. esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo ne forte tradat te adversarius judici et judex tradat te ministro et in carcerem mittaris
26. Zaprawdę, powiadam ci: nie wyjdziesz stamtąd, aż zwrócisz ostatni grosz.
26. amen dico tibi non exies inde donec reddas novissimum quadrantem
27. Słyszeliście, że powiedziano: Nie cudzołóż!
27. audistis quia dictum est antiquis non mœchaberis
28. A Ja wam powiadam: Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa.
28. ego autem dico vobis quoniam omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam jam mœchatus est eam in corde suo
29. Jeśli więc prawe twoje oko jest ci powodem do grzechu, wyłup je i odrzuć od siebie. Lepiej bowiem jest dla ciebie, gdy zginie jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało miało być wrzucone do piekła.
29. quod si oculus tuus dexter scandalizat te erue eum et proice abs te expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum quam totum corpus tuum mittatur in gehennam
30. I jeśli prawa twoja ręka jest ci powodem do grzechu, odetnij ją i odrzuć od siebie. Lepiej bowiem jest dla ciebie, gdy zginie jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało miało iść do piekła.
30. et si dextera manus tua scandalizat te abscide eam et proice abs te expedit tibi ut pereat unum membrorum tuorum quam totum corpus tuum eat in gehennam
31. Powiedziano też: Jeśli kto chce oddalić swoją żonę, niech jej da list rozwodowy.
31. dictum est autem quicumque dimiserit uxorem suam det illi libellum repudii
32. A ja wam powiadam: Każdy, kto oddala swoją żonę - poza wypadkiem nierządu - naraża ją na cudzołóstwo; a kto by oddaloną wziął za żonę, dopuszcza się cudzołóstwa.
32. ego autem dico vobis quia omnis qui dimiserit uxorem suam excepta fornicationis causa facit eam mœchari et qui dimissam duxerit adulterat
33. Słyszeliście również, że powiedziano przodkom: Nie będziesz fałszywie przysięgał, lecz dotrzymasz Panu swej przysięgi.
33. iterum audistis quia dictum est antiquis non pejerabis reddes autem Domino juramenta tua
34. A Ja wam powiadam: Wcale nie przysięgajcie - ani na niebo, bo jest tronem Bożym;
34. ego autem dico vobis non jurare omnino neque per cælum quia thronus Dei est
35. ani na ziemię, bo jest podnóżkiem stóp Jego; ani na Jerozolimę, bo jest miastem wielkiego Króla.
35. neque per terram quia scabillum est pedum ejus neque per Hierosolymam quia civitas est magni Regis
36. Ani na swoją głowę nie przysięgaj, bo nie możesz nawet jednego włosa uczynić białym albo czarnym.
36. neque per caput tuum juraveris quia non potes unum capillum album facere aut nigrum
37. Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. A co nadto jest, od Złego pochodzi.
37. sit autem sermo vester est est non non quod autem his abundantius est a malo est
38. Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb!
38. audistis quia dictum est oculum pro oculo et dentem pro dente
39. A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu. Lecz jeśli cię kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi!
39. ego autem dico vobis non resistere malo sed si quis te percusserit in dextera maxilla tua præbe illi et alteram
40. Temu, kto chce prawować się z tobą i wziąć twoją szatę, odstąp i płaszcz!
40. et ei qui vult tecum judicio contendere et tunicam tuam tollere remitte ei et pallium
41. Zmusza cię kto, żeby iść z nim tysiąc kroków, idź dwa tysiące!
41. et quicumque te angariaverit mille passus vade cum illo alia duo
42. Daj temu, kto cię prosi, i nie odwracaj się od tego, kto chce pożyczyć od ciebie.
42. qui petit a te da ei et volenti mutuari a te ne avertaris
43. Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził.
43. audistis quia dictum est diliges proximum tuum et odio habebis inimicum tuum
44. A Ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują;
44. ego autem dico vobis diligite inimicos vestros benefacite his qui oderunt vos et orate pro persequentibus et calumniantibus vos
45. tak będziecie synami Ojca waszego, który jest w niebie; ponieważ On sprawia, że słońce Jego wschodzi nad złymi i nad dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych.
45. ut sitis filii Patris vestri qui in cælis est qui solem suum oriri facit super bonos et malos et pluit super justos et iniustos
46. Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, cóż za nagrodę mieć będziecie? Czyż i celnicy tego nie czynią?
46. si enim diligatis eos qui vos diligunt quam mercedem habebitis nonne et publicani hoc faciunt
47. I jeśli pozdrawiacie tylko swych braci, cóż szczególnego czynicie? Czyż i poganie tego nie czynią?
47. et si salutaveritis fratres vestros tantum quid amplius facitis nonne et ethnici hoc faciunt
48. Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski.
48. estote ergo vos perfecti sicut et Pater vester cælestis perfectus est
