1. Cuando los pueblos vecinos supieron que el altar había sido reconstruido y restaurado, como antes el templo, se irritaron grandemente

1. Et factum est, ut audierunt gen tes in circuitu quia aedificatum est altare, et dedicatum est sanctuarium sicut prius, iratae sunt valde

2. y decidieron exterminar a los israelitas que vivían entre ellos; así que comenzaron a matarlos y a destruirlos.

2. et cogitabant tollere genus Iacob, qui erant inter eos, et coeperunt occidere in populo et persequi.

3. Judas declaró entonces la guerra a los descendientes de Esaú en Idumea, en Acrabatene, porque asediaban a los israelitas. Les infligió una fuerte derrota, los humilló y se apoderó de su botín.

3. Et bellabat Iudas adversus filios Esau in Idumaea, in Acrabattane, quia circumsedebant Israel; et percussit eos plaga magna, compressit eos et cepit spolia eorum.

4. Después recordó la malicia de la gente de Beán, que tendían lazos y emboscadas al pueblo en los caminos.

4. Et recordatus est malitiam filiorum Bean, qui erant populo in laqueum et in scandalum insidiantes eis in viis.

5. Les obligó a encerrarse en sus torres, los bloqueó y condenó a muerte, incendiando las torres con todo lo que había dentro.

5. Et conclusi sunt ab eo in turribus, et applicuit ad eos et anathematizavit eos et incendit turres eius igne cum omnibus, qui intus erant.

6. Luego pasó a los amonitas, donde encontró un poderoso ejército y un pueblo numeroso a las órdenes de Timoteo.

6. Et transivit ad filios Ammon et invenit manum fortem et populum copiosum et Timotheum ducem ipsorum.

7. Los atacó varias veces, venciéndolos y haciéndoles grandes destrozos.

7. Et commisit cum eis proelia multa, et contriti sunt in conspectu eius, et percussit eos.

8. Se apoderó de Yazer y sus aldeas, y se volvió a Judea.

8. Et cepit Iazer et filias eius et reversus est in Iudaeam.

9. Los gentiles de Galaad se conjuraron contra los israelitas que vivían en su territorio para exterminarlos. Pero éstos se refugiaron en la fortaleza de Datema

9. Et congregatae sunt gentes, quae sunt in Galaad, adversus Israel, qui erant in finibus eorum, ut tollerent eos; et fugerunt in Datheman munitionem

10. y enviaron cartas a Judas y a sus hermanos en las que decían: "Los gentiles que nos rodean se han conjurado contra nosotros para exterminarnos,

10. et miserunt litteras ad Iudam et fratres eius dicentes: “Congregatae sunt adversum nos gentes per circuitum, ut nos auferant,

11. y se preparan para expugnar la fortaleza en la que estamos refugiados. Su jefe es Timoteo.

11. et parant venire et occupare munitionem, in quam confugimus, et Timotheus est dux exercitus eorum.

12. Venid y libradnos de sus manos, pues muchos de los nuestros han caído ya.

12. Nunc ergo veni et eripe nos de manibus eorum, quia cecidit multitudo de nobis,

13. Han matado a todos nuestros hermanos que vivían en Tob, han sometido a esclavitud a sus mujeres y a sus hijos y se han llevado sus bienes: han muerto allí unos mil hombres".

13. et omnes fratres nostri, qui erant in locis Tubin, interfecti sunt, et captivas duxerunt uxores eorum et natos et sarcinas et peremerunt illic fere mille viros”.

14. No habían terminado de leer esta carta, cuando llegaron de Galilea otros emisarios con vestidos rotos, trayendo parecidas noticias

14. Adhuc epistulae legebantur, et ecce alii nuntii venerunt de Galilaea, conscissis tunicis, nuntiantes secundum verba haec,

15. y diciendo: "Los de Tolemaida, Tiro y Sidón se han conjurado contra nosotros, con toda la Galilea de los gentiles, para exterminarnos".

15. dicentes convenisse adversum se a Ptolemaida et Tyro et Sidone et omnem Galilaeam alienigenarum, ut nos consumant.

16. En cuanto Judas y el pueblo recibieron tales noticias, se convocó una gran asamblea para ver lo que podían hacer por sus hermanos que, atacados por los enemigos, se encontraban en grandes apuros.

16. Ut audivit autem Iudas et populus sermones istos, convenit ecclesia magna cogitare quid facerent fratribus suis, qui in tribulatione erant et expugnabantur ab eis.

17. Judas dijo a su hermano Simón: "Escoge hombres y ve a librar a tus hermanos en Galilea; yo y mi hermano Jonatán iremos a Galaad".

17. Dixitque Iudas Simoni fratri suo: “Elige tibi viros et vade et libera fratres tuos, qui sunt in Galilaea; ego autem et frater meus Ionathas ibimus in Galaaditim”.

18. A José, hijo de Zacarías, y a Azarías, los dejó como jefes del pueblo, con el resto del ejército, para defender a Judea,

18. Et reliquit Iosephum filium Zachariae et Azariam ducem populi cum residuo exercitu in Iudaea ad custodiam.

19. dándoles estas órdenes: "Gobernad al pueblo, pero no ataquéis a los gentiles hasta que volvamos".

19. Et praecepit illis dicens: “Praeestote populo huic et nolite bellum committere adversum gentes, donec revertamur”.

20. A Simón se le entregaron tres mil hombres para la campaña en Galilea; a Judas, ocho mil, para la de Galaad.

20. Et partiti sunt Simoni virorum tria milia, ut iret in Galilaeam, Iudae autem octo milia in Galaaditim.

21. Simón llegó a Galilea, donde presentó varias batallas a los gentiles, que fueron derrotados.

21. Et abiit Simon in Galilaeam et commisit proelia multa cum gentibus; et contritae sunt gentes a facie eius,

22. Los persiguió hasta las puertas de Tolemaida; cayeron unos tres mil hombres, y él se apoderó de sus bienes.

22. et persecutus est eos usque ad portam Ptolemaidis, et ceciderunt de gentibus fere tria milia virorum, et accepit spolia eorum.

23. Tomó después consigo a los judíos de Galilea y Arbata con sus mujeres, hijos y todo lo que tenían, y los llevó con gozo a Judea.

23. Et assumpsit eos, qui erant de Galilaea et in Arbattis, cum uxoribus et natis et omnibus, quae erant illis, et adduxit in Iudaeam cum laetitia magna.

24. Entretanto Judas Macabeo y su hermano Jonatán pasaron el Jordán y caminaron por el desierto durante tres días.

24. Et Iudas Maccabaeus et Ionathas frater eius transierunt Iordanem et abierunt viam trium dierum in deserto;

25. Les salieron al encuentro los nabateos, que los recibieron amistosamente y les narraron lo sucedido a los hebreos en Galaad,

25. et occurrerunt Nabathaeis et obviaverunt eis pacifice et narraverunt eis omnia, quae acciderant fratribus eorum in Galaaditide,

26. y cómo muchos estaban prisioneros en Bosora, Bosor, Alema, Casfo, Maqued y Carnayín, todas ellas ciudades grandes y fortificadas.

26. et quia multi ex eis comprehensi sunt in Bosora et Bosor in Alimis, Chaspho, Maced et Carnain; hae omnes civitates munitae et magnae.

27. Refirieron también que había prisioneros en otras ciudades de Galaad y que habían decidido asaltar al día siguiente las fortalezas, tomarlas y exterminarlos a todos en un solo día.

27. Et in ceteris civitatibus Galaaditidis tenentur comprehensi; in crastinum constituerunt admovere ad munitiones et comprehendere et tollere omnes eos in una die.

28. Entonces Judas partió con su ejército hacia el desierto de Bosora, ocupó las ciudades, pasó a espada a todos los varones, se apoderó del botín y luego las incendió.

28. Et convertit Iudas et exercitus eius viam in desertum Bosora repente et occupavit civitatem et occidit omnem masculum in ore gladii et accepit omnia spolia eorum et succendit eam igne;

29. De noche partieron hacia las fortalezas.

29. et profectus est inde nocte, et ibant usque ad munitionem.

30. Al alborear, vieron una inmensa muchedumbre con escaleras y máquinas para apoderarse de las fortalezas. Ya se atacaba a los sitiados.

30. Et factum est diluculo, cum levassent oculos suos, ecce populus multus, cuius non erat numerus, portantes scalas et machinas, ut comprehenderent munitionem, et expugnabant eos.

31. Judas, viendo que el asalto había comenzado y que el fragor de la batalla, unido al son de las trompetas, llegaba al cielo,

31. Et vidit Iudas quia coepit bellum, et clamor civitatis ascendit ad caelum sicut tuba et clamor magnus;

32. dijo a los suyos: "Luchad hoy por vuestros hermanos".

32. et dixit viris exercitus: “Pugnate hodie pro fratribus nostris”.

33. Después ordenó en tres grupos el avance hacia el enemigo por la espalda, tocando las trompetas y rezando a gritos.

33. Et exiit tribus ordinibus post eos, et exclamaverunt tubis et clamaverunt in oratione.

34. Cuando el ejército de Timoteo supo que estaba allí el Macabeo, huyeron ante él; sufrieron una gran derrota, pues aquel día murieron unos ocho mil hombres.

34. Et cognoverunt castra Timothei quia Maccabaeus est, et refugerunt a facie eius; et percussit eos plaga magna, et ceciderunt ex eis in die illa fere octo milia virorum.

35. Judas de allí pasó a Alema. La asaltó, la ocupó, mató a todos los varones, se apoderó del botín y luego la incendió.

35. Et divertit Iudas in Maspha et expugnavit et cepit eam. Et occidit omnem masculinum eius et sumpsit spolia eius et succendit eam igne.

36. Salió de allí y se apoderó de Casfo, Maqued y Bosor, con las demás ciudades de Galaad.

36. Inde perrexit et cepit Chaspho, Maced et Bosor et reliquas civitates Galaaditidis.

37. Después de estos acontecimientos, Timoteo reunió otro ejército y acampó frente a Rafón, al otro lado del torrente.

37. Post haec autem verba congregavit Timotheus exercitum alium et castra posuit contra Raphon trans torrentem.

38. Judas mandó a explorar el campo, y le dijeron: "Todos los gentiles que nos rodean se le han unido, formando un ejército enorme.

38. Et misit Iudas speculari exercitum, et renuntiaverunt ei dicentes: “Convenerunt ad eum omnes gentes, quae in circuitu nostro sunt, exercitus multus nimis;

39. Además tienen mercenarios árabes como fuerzas auxiliares y están acampados al otro lado del torrente, dispuestos a atacarte". Judas fue a su encuentro.

39. et Arabas conduxit in auxilium sibi, et castra posuerunt trans torrentem, parati ad te venire in proelium”. Et abiit Iudas obviam illis.

40. Cuando Judas con su ejército se acercaba al torrente, Timoteo dijo a los jefes de su ejército: "Si pasa él primero hacia nosotros, no podremos resistirle, porque nos sacarán ventaja;

40. Et ait Timotheus principibus exercitus sui: “Cum appropinquaverit Iudas et exercitus eius ad torrentem aquae, si transierit ad nos prior, non poterimus sustinere eum, quia potens poterit adversum nos;

41. si, por el contrario, tiene miedo y acampa al otro lado, iremos contra él y lo venceremos".

41. si vero timuerit transire et posuerit castra ultra flumen, transfretemus ad eos et poterimus adversus illum”.

42. Judas llegó al torrente, dispuso a lo largo de él a los escribas del pueblo y les ordenó: "No permitáis que nadie se pare, sino que todos vayan a luchar".

42. Ut autem appropinquavit Iudas ad torrentem aquae, statuit scribas populi secus torrentem et mandavit eis dicens: “Neminem hominum reliqueritis, sed veniant omnes in proelium”.

43. Él pasó el primero hacia los enemigos, seguido de todo el pueblo. Ante él los gentiles se replegaron, tiraron sus armas y huyeron al templo de Carnayín.

43. Et transfretavit ad illos prior, et omnis populus post eum. Et contritae sunt omnes gentes a facie eorum et proiecerunt arma sua et fugerunt ad fanum in Carnain.

44. Los judíos ocuparon la ciudad e incendiaron el templo con todos los que había dentro. Carnayín fue conquistada sin poder resistir a Judas.

44. Et occupaverunt ipsam civitatem et fanum succenderunt igne cum omnibus, qui erant in ipso; et oppressa est Carnain et non potuit sustinere contra faciem Iudae.

45. Después de esto Judas reunió a todos los israelitas que se encontraban en Galaad, chicos y grandes, con sus mujeres, hijos y equipajes, enorme muchedumbre, para volver a Judea.

45. Et congregavit Iudas universum Israel, qui erant in Galaaditide, a minimo usque ad maximum et uxores eorum et natos et sarcinas, exercitum magnum valde, ut venirent in terram Iudae.

46. Llegaron a Efrón, ciudad importante y bien fortificada, situada en el camino. No era posible desviarse ni a derecha ni a izquierda, sino que había que atravesarla.

46. Et venerunt usque Ephron. Et haec civitas magna in via, munita valde; non erat declinare ab ea dextera vel sinistra, sed per mediam iter erat.

47. Los de la ciudad cerraron la entrada, tapiando las puertas con piedras.

47. Et incluserunt se, qui erant in civitate, et obstruxerunt portas lapidibus. Et misit ad eos Iudas verbis pacificis

48. Judas les envió este mensaje de paz: "Permitidnos atravesar vuestro territorio para volver al nuestro; nadie os hará mal, pues no haremos más que pasar a pie". Pero no quisieron abrir.

48. dicens: “Transeamus per terram vestram, ut eamus in terram nostram, et nemo vobis nocebit; tantum pedibus transibimus”. Et nolebant eis aperire.

49. Judas entonces ordenó que todos se mantuvieran donde estaban.

49. Et praecepit Iudas praedicare in castris, ut applicarent se unusquisque in quo erat loco.

50. Los más valientes se prepararon para el asalto; atacaron la ciudad durante todo el día y toda la noche hasta que se rindió.

50. Et applicuerunt se viri virtutis, et oppugnavit civitatem illam tota die et tota nocte; et tradita est civitas in manu eius.

51. Pasó a espada a los varones, arrasó la ciudad, se apoderó del botín y pasó por encima de los cadáveres.

51. Et peremit omnem masculinum in ore gladii et eradicavit eam et accepit spolia eius et transivit per civitatem super interfectos.

52. Atravesaron el Jordán y llegaron a la gran llanura de Betsán.

52. Et transgressi sunt Iordanem in campum magnum contra faciem Bethsan.

53. Durante el viaje, Judas atendía a los retrasados y animaba al pueblo hasta llegar a Judá.

53. Et erat Iudas congregans extremos et exhortabatur populum per totam viam, donec veniret in terram Iudae.

54. Con gozo y alegría subieron al monte Sión y ofrecieron holocaustos por haber vuelto felizmente y sin bajas.

54. Et ascenderunt in montem Sion cum laetitia et gaudio et obtulerunt holocausta, quod nemo ex eis cecidisset, donec reverterentur in pace.

55. Mientras Judas y Jonatán estaban en Galaad y su hermano Simón en Galilea, frente a Tolemaida,

55. Et in diebus, quibus erat Iudas et Ionathas in terra Galaad, et Simon frater eius in Galilaea contra faciem Ptolemaidis,

56. José, hijo de Zacarías, y Azarías, jefes del ejército, conociendo sus hazañas y batallas victoriosas,

56. audivit Iosephus Zachariae filius et Azarias princeps virtutis res bene gestas et proelia, quae fecerunt,

57. se dijeron: "Hagámonos también famosos luchando contra los gentiles que nos rodean".

57. et dixerunt: “Faciamus et ipsi nobis nomen et eamus pugnare adversus gentes, quae in circuitu nostro sunt”.

58. Comunicaron las órdenes a su ejército y marcharon hacia Yamnia.

58. Et nuntiaverunt his, qui erant de exercitu suo, et abierunt ad Iamniam.

59. Pero les salió al encuentro Gorgias con su gente para atacarlos.

59. Et exivit Gorgias de civitate et viri eius obviam illis in pugnam;

60. José y Azarías fueron derrotados y perseguidos hasta los límites de Judá. Aquel día cayeron dos mil hombres de Israel.

60. et fugati sunt Iosephus et Azarias et impulsi sunt usque in fines Iudaeae, et ceciderunt illo die de populo Israel ad duo milia viri; et facta est fuga magna in populo,

61. Grave derrota de los israelitas por no haber escuchado a Judas y a sus hermanos, creyéndose capaces de grandes hazañas.

61. quia non audie runt Iudam et fratres eius existimantes fortiter se facturos.

62. No eran éstos de aquella raza de hombres por los que vino la salvación de Israel.

62. Ipsi autem non erant de semine virorum illorum, per quorum manum salus data est Israel.

63. Judas y sus hermanos, por el contrario, se hicieron famosos en Israel y en las naciones a donde llegaba su nombre.

63. Et vir Iudas et fratres eius magnificati sunt valde in conspectu omnis Israel et gentium omnium, ubi audiebatur nomen eorum;

64. El pueblo los rodeaba y los aclamaba.

64. et conveniebant ad eos fausta acclamantes.

65. Judas, con sus hermanos, se puso en marcha para luchar contra los descendientes de Esaú en la región meridional. Tomó Hebrón y sus aldeas, derribó sus fortificaciones e incendió las torres de sus murallas.

65. Et exivit Iudas et fratres eius et expugnabant filios Esau in terra, quae ad austrum est. Et percussit Hebron et filias eius et destruxit munitiones eius et turres eius succendit in circuitu.

66. Después levantó el campamento para dirigirse al país de los filisteos, pasando por Maresá.

66. Et movit castra, ut iret in terram alienigenarum, et perambulabat Maresam.

67. Algunos sacerdotes cayeron aquel día, pues, queriendo hacerse los valientes, entraron imprudentemente en batalla.

67. In die illa ceciderunt sacerdotes in bello, dum volunt fortiter facere, dum sine consilio exeunt in proelium.

68. Judas de allí pasó a Asdod, en el país de los filisteos; derribó sus altares, incendió las estatuas de sus dioses, saqueó la ciudad y luego se volvió a Judá.

68. Et declinavit Iudas in Azotum terram alienigenarum et diruit aras eorum et sculptilia deorum ipsorum succendit igne et expoliavit exuvias civitatum. Et reversus est in terram Iudae.





“Seja paciente e espere com confiança o tempo do Senhor”. São Padre Pio de Pietrelcina