1. Nie zazdrość ludziom nieprawym, nie pragnij ich towarzystwa:

1. ne æmuleris viros malos nec desideres esse cum eis

2. bo serce ich przemoc obmyśla, ich wargi mówią złośliwie.

2. quia rapinas meditatur mens eorum et fraudes labia eorum loquuntur

3. Dom się buduje mądrością, a roztropnością - umacnia;

3. sapientia ædificabitur domus et prudentia roborabitur

4. rozsądek napełnia spichlerze wszelkimi dobrami drogimi, miłymi.

4. in doctrina replebuntur cellaria universa substantia pretiosa et pulcherrima

5. Mąż rozumny jest lepszy niż krzepki, a światły muskularnego przewyższa;

5. vir sapiens et fortis est et vir doctus robustus et validus

6. bo roztropnie poprowadzisz wojnę; tam zwycięstwo, gdzie wielki doradca.

6. quia cum dispositione initur bellum et erit salus ubi multa consilia sunt

7. Za wzniosła dla głupca jest mądrość, w bramie on ust nie otworzy.

7. excelsa stulto sapientia in porta non aperiet os suum

8. Kto zło dokładnie obmyśla, tego zwą wichrzycielem.

8. qui cogitat malefacere stultus vocabitur

9. Grzech jest planem głupiego, szyderca jest wstrętny dla ludzi.

9. cogitatio stulti peccatum est et abominatio hominum detractor

10. Gdyś słaby w dniu nieszczęścia, to bardzo mierna twoja siła.

10. si desperaveris lassus in die angustiæ inminuetur fortitudo tua

11. Ratuj wleczonych na śmierć, wstrzymaj rózgi, by nie zabijały.

11. erue eos qui ducuntur ad mortem et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses

12. Czy powiesz: Nie wiedziałem tego? Kto bada serca, ma nie rozumieć? Wie Ten, który dusz dogląda, i według czynów odda każdemu.

12. si dixeris vires non suppetunt qui inspector est cordis ipse intellegit et servatorem animæ tuæ nihil fallit reddetque homini juxta opera sua

13. Synu, jedz miód, bo jest dobry, bo plaster miodu jest słodki dla podniebienia.

13. comede fili mi mel quia bonum est et favum dulcissimum gutturi tuo

14. Podobnie - wiedz - mądrość dla twej duszy, posiądziesz ją - przyszłe życie masz pewne, nie zawiedzie cię twoja nadzieja.

14. sic et doctrina sapientiæ animæ tuæ quam cum inveneris habebis in novissimis et spes tua non peribit

15. Nie czatuj, grzeszniku, przed domem prawego, nie burz miejsca jego spoczynku,

15. ne insidieris et quæras impietatem in domo justi neque vastes requiem ejus

16. bo prawy siedmiokroć upadnie i wstanie, a występni w nieszczęściu upadną.

16. septies enim cadet justus et resurget impii autem corruent in malum

17. Nie ciesz się z upadku wroga, nie raduj się w duszy z jego potknięcia,

17. cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas et in ruina ejus ne exultet cor tuum

18. by Pan widząc to, nie miał ci za złe i gniewu nie odwrócił od niego.

18. ne forte videat Dominus et displiceat ei et auferat ab eo iram suam

19. Nie oburzaj się na złoczyńców, występnym nie zazdrość:

19. ne contendas cum pessimis nec æmuleris impios

20. bo nie ma przyszłości nieprawy, zagaśnie światło występnych.

20. quoniam non habent futurorum spem mali et lucerna impiorum extinguetur

21. Synu mój, lękaj się Boga i króla, nie łącz się z tymi, co myślą inaczej,

21. time Dominum fili mi et regem et cum detractoribus non commiscearis

22. bo wnet ich zagłada nastanie. Kto zna upadek obydwu?

22. quoniam repente consurget perditio eorum et ruinam utriusque quis novit

23. I te są od Mędrców. Niedobrze, jeśli ktoś w sądzie stronniczy.

23. hæc quoque sapientibus cognoscere personam in judicio non est bonum

24. Kto mówi przestępcy: Jesteś niewinny, temu ludy złorzeczą, tego przeklinają narody.

24. qui dicit impio justus es maledicent ei populi et detestabuntur eum tribus

25. Szczęśliwi, którzy karzą [przestępców], spłynie na nich obfite błogosławieństwo.

25. qui arguunt laudabuntur et super ipsos veniet benedictio

26. W wargi całuje, kto daje słuszną odpowiedź.

26. labia deosculabitur qui recta verba respondet

27. Spełnij obowiązki na dworze, wykonuj je pilnie na roli, a potem - i dom wystawisz.

27. præpara foris opus tuum et diligenter exerce agrum tuum ut postea ædifices domum tuam

28. Nie oskarżaj bliźniego bezpodstawnie; czy zwodzić chcesz twymi wargami?

28. ne sis testis frustra contra proximum tuum nec lactes quemquam labiis tuis

29. Nie mów: Jak mi zrobił, tak ja mu też zrobię, każdemu oddam według jego czynów.

29. ne dicas quomodo fecit mihi sic faciam ei reddam unicuique secundum opus suum

30. Szedłem koło roli próżniaka i koło winnicy głupiego:

30. per agrum hominis pigri transivi et per vineam viri stulti

31. a oto wszystko zarosło pokrzywą, ciernie całą jej powierzchnię pokryły, kamienny mur rozwalony.

31. et ecce totum repleverant urticæ operuerant superficiem ejus spinæ et maceria lapidum destructa erat

32. Skierowałem uwagę, spojrzałem, zobaczyłem i wysnułem naukę:

32. quod cum vidissem posui in corde meo et exemplo didici disciplinam

33. Trochę snu i trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć,

33. parum inquam dormies modicum dormitabis pauxillum manus conseres ut quiescas

34. a przyjdzie na ciebie nędza jak włóczęga i niedostatek jak biedak żebrzący.

34. et veniet quasi cursor egestas tua et mendicitas quasi vir armatus





“Não sejamos mesquinhos com Deus que tanto nos enriquece.” São Padre Pio de Pietrelcina