Evangelium secundum Lucam, 19
1. et ingressus perambulabat Hiericho
1. Entrato in Gerico, attraversava la città.
2. et ecce vir nomine Zaccheus et hic erat princeps publicanorum et ipse dives
2. Ed ecco un uomo di nome Zaccheo, capo dei pubblicani e ricco,
3. et quærebat videre Jesum quis esset et non poterat præ turba quia statura pusillus erat
3. cercava di vedere quale fosse Gesù, ma non gli riusciva a causa della folla, poiché era piccolo di statura.
4. et præcurrens ascendit in arborem sycomorum ut videret illum quia inde erat transiturus
4. Allora corse avanti e, per poterlo vedere, salì su un sicomoro, poiché doveva passare di là.
5. et cum venisset ad locum suspiciens Jesus vidit illum et dixit ad eum Zacchee festinans descende quia hodie in domo tua oportet me manere
5. Quando giunse sul luogo, Gesù alzò lo sguardo e gli disse: «Zaccheo, scendi subito, perché oggi devo fermarmi a casa tua».
6. et festinans descendit et excepit illum gaudens
6. In fretta scese e lo accolse pieno di gioia.
7. et cum viderent omnes murmurabant dicentes quod ad hominem peccatorem devertisset
7. Vedendo ciò, tutti mormoravano: «E' andato ad alloggiare da un peccatore!».
8. stans autem Zaccheus dixit ad Dominum ecce dimidium bonorum meorum Domine do pauperibus et si quid aliquem defraudavi reddo quadruplum
8. Ma Zaccheo, alzatosi, disse al Signore: «Ecco, Signore, io do la metà dei miei beni ai poveri; e se ho frodato qualcuno, restituisco quattro volte tanto».
9. ait Jesus ad eum quia hodie salus domui huic facta est eo quod et ipse filius sit Abrahæ
9. Gesù gli rispose: «Oggi la salvezza è entrata in questa casa, perché anch'egli è figlio di Abramo;
10. venit enim Filius hominis quærere et salvum facere quod perierat
10. il Figlio dell'uomo infatti è venuto a cercare e a salvare ciò che era perduto».
11. hæc illis audientibus adiciens dixit parabolam eo quod esset prope Hierusalem et quia existimarent quod confestim regnum Dei manifestaretur
11. Mentre essi stavano ad ascoltare queste cose, Gesù disse ancora una parabola perché era vicino a Gerusalemme ed essi credevano che il regno di Dio dovesse manifestarsi da un momento all'altro.
12. dixit ergo homo quidam nobilis abiit in regionem longinquam accipere sibi regnum et reverti
12. Disse dunque: «Un uomo di nobile stirpe partì per un paese lontano per ricevere un titolo regale e poi ritornare.
13. vocatis autem decem servis suis dedit illis decem mnas et ait ad illos negotiamini dum venio
13. Chiamati dieci servi, consegnò loro dieci mine, dicendo: Impiegatele fino al mio ritorno.
14. cives autem ejus oderant illum et miserunt legationem post illum dicentes nolumus hunc regnare super nos
14. Ma i suoi cittadini lo odiavano e gli mandarono dietro un'ambasceria a dire: Non vogliamo che costui venga a regnare su di noi.
15. et factum est ut rediret accepto regno et jussit vocari servos quibus dedit pecuniam ut sciret quantum quisque negotiatus esset
15. Quando fu di ritorno, dopo aver ottenuto il titolo di re, fece chiamare i servi ai quali aveva consegnato il denaro, per vedere quanto ciascuno avesse guadagnato.
16. venit autem primus dicens domine mna tua decem mnas adquisivit
16. Si presentò il primo e disse: Signore, la tua mina ha fruttato altre dieci mine.
17. et ait illi euge bone serve quia in modico fidelis fuisti eris potestatem habens supra decem civitates
17. Gli disse: Bene, bravo servitore; poiché ti sei mostrato fedele nel poco, ricevi il potere sopra dieci città.
18. et alter venit dicens domine mna tua fecit quinque mnas
18. Poi si presentò il secondo e disse: La tua mina, signore, ha fruttato altre cinque mine.
19. et huic ait et tu esto supra quinque civitates
19. Anche a questo disse: Anche tu sarai a capo di cinque città.
20. et alter venit dicens domine ecce mna tua quam habui repositam in sudario
20. Venne poi anche l'altro e disse: Signore, ecco la tua mina, che ho tenuta riposta in un fazzoletto;
21. timui enim te quia homo austeris es tollis quod non posuisti et metis quod non seminasti
21. avevo paura di te che sei un uomo severo e prendi quello che non hai messo in deposito, mieti quello che non hai seminato.
22. dicit ei de ore tuo te judico serve nequam sciebas quod ego austeris homo sum tollens quod non posui et metens quod non seminavi
22. Gli rispose: Dalle tue stesse parole ti giudico, servo malvagio! Sapevi che sono un uomo severo, che prendo quello che non ho messo in deposito e mieto quello che non ho seminato:
23. et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam et ego veniens cum usuris utique exegissem illud
23. perché allora non hai consegnato il mio denaro a una banca? Al mio ritorno l'avrei riscosso con gli interessi.
24. et adstantibus dixit auferte ab illo mnam et date illi qui decem mnas habet
24. Disse poi ai presenti: Toglietegli la mina e datela a colui che ne ha dieci
25. et dixerunt ei domine habet decem mnas
25. Gli risposero: Signore, ha gia dieci mine!
26. dico autem vobis quia omni habenti dabitur ab eo autem qui non habet et quod habet auferetur ab eo
26. Vi dico: A chiunque ha sarà dato; ma a chi non ha sarà tolto anche quello che ha.
27. verumtamen inimicos meos illos qui noluerunt me regnare super se adducite huc et interficite ante me
27. E quei miei nemici che non volevano che diventassi loro re, conduceteli qui e uccideteli davanti a me».
28. et his dictis præcedebat ascendens in Hierosolyma
28. Dette queste cose, Gesù proseguì avanti agli altri salendo verso Gerusalemme.
29. et factum est cum adpropinquasset ad Bethfage et Bethania ad montem qui vocatur Oliveti misit duos discipulos suos
29. Quando fu vicino a Bètfage e a Betània, presso il monte detto degli Ulivi, inviò due discepoli dicendo:
30. dicens ite in castellum quod contra est in quod intrœuntes invenietis pullum asinæ alligatum cui nemo umquam hominum sedit solvite illum et adducite
30. «Andate nel villaggio di fronte; entrando, troverete un puledro legato, sul quale nessuno è mai salito; scioglietelo e portatelo qui.
31. et si quis vos interrogaverit quare solvitis sic dicetis ei quia Dominus operam ejus desiderat
31. E se qualcuno vi chiederà: Perché lo sciogliete?, direte così: Il Signore ne ha bisogno».
32. abierunt autem qui missi erant et invenerunt sicut dixit illis stantem pullum
32. Gli inviati andarono e trovarono tutto come aveva detto.
33. solventibus autem illis pullum dixerunt domini ejus ad illos quid solvitis pullum
33. Mentre scioglievano il puledro, i proprietari dissero loro: «Perché sciogliete il puledro?».
34. at illi dixerunt quia Dominus eum necessarium habet
34. Essi risposero: «Il Signore ne ha bisogno».
35. et duxerunt illum ad Jesum et jactantes vestimenta sua supra pullum inposuerunt Jesum
35. Lo condussero allora da Gesù; e gettati i loro mantelli sul puledro, vi fecero salire Gesù.
36. eunte autem illo substernebant vestimenta sua in via
36. Via via che egli avanzava, stendevano i loro mantelli sulla strada.
37. et cum adpropinquaret jam ad descensum montis Oliveti cœperunt omnes turbæ discentium gaudentes laudare Deum voce magna super omnibus quas viderant virtutibus
37. Era ormai vicino alla discesa del monte degli Ulivi, quando tutta la folla dei discepoli, esultando, cominciò a lodare Dio a gran voce, per tutti i prodigi che avevano veduto, dicendo:
38. dicentes benedictus qui venit rex in nomine Domini pax in cælo et gloria in excelsis
38. «Benedetto colui che viene, il re, nel nome del Signore. Pace in cielo e gloria nel più alto dei cieli!».
39. et quidam Pharisæorum de turbis dixerunt ad illum magister increpa discipulos tuos
39. Alcuni farisei tra la folla gli dissero: «Maestro, rimprovera i tuoi discepoli».
40. quibus ipse ait dico vobis quia si hii tacuerint lapides clamabunt
40. Ma egli rispose: «Vi dico che, se questi taceranno, grideranno le pietre».
41. et ut adpropinquavit videns civitatem flevit super illam dicens
41. Quando fu vicino, alla vista della città, pianse su di essa, dicendo:
42. quia si cognovisses et tu et quidem in hac die tua quæ ad pacem tibi nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis
42. «Se avessi compreso anche tu, in questo giorno, la via della pace. Ma ormai è stata nascosta ai tuoi occhi.
43. quia venient dies in te et circumdabunt te inimici tui vallo et circumdabunt te et coangustabunt te undique
43. Giorni verranno per te in cui i tuoi nemici ti cingeranno di trincee, ti circonderanno e ti stringeranno da ogni parte;
44. ad terram prosternent te et filios qui in te sunt et non relinquent in te lapidem super lapidem eo quod non cognoveris tempus visitationis tuæ
44. abbatteranno te e i tuoi figli dentro di te e non lasceranno in te pietra su pietra, perché non hai riconosciuto il tempo in cui sei stata visitata».
45. et ingressus in templum cœpit eicere vendentes in illo et ementes
45. Entrato poi nel tempio, cominciò a cacciare i venditori,
46. dicens illis scriptum est quia domus mea domus orationis est vos autem fecistis illam speluncam latronum
46. dicendo: «Sta scritto: Ma voi ne avete fatto una spelonca di ladri!».
47. et erat docens cotidie in templo principes autem sacerdotum et scribæ et principes plebis quærebant illum perdere
47. Ogni giorno insegnava nel tempio. I sommi sacerdoti e gli scribi cercavano di farlo perire e così anche i notabili del popolo;
48. et non inveniebant quid facerent illi omnis enim populus suspensus erat audiens illum
48. ma non sapevano come fare, perché tutto il popolo pendeva dalle sue parole.